Η έννοια της Αξιολόγησης[]
Ο όρος αξιολόγηση του μαθητή αναφέρεται στη συστηματικά οργανωμένη και συνεχή διαδικασία ελέγχου του βαθμού, στον οποίο κατακτώνται από τους μαθητές οι σκοποί και οι στόχοι που επιδιώκεται να επιτευχθούν στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής/ μαθησιακής διαδικασίας (ΥπΕΠΘ-ΚΕΕ, 1999).
Τύποι Αξιολόγησης[]
- Αρχική ή διαγνωστική αξιολόγηση
- δοκιµασίες που αποσκοπούν στο να προσδιορίσουν το επίπεδο γνώσεων των εκπαιδευόµενων σε έναν ορισµένο τοµέα, προκειµένου να προσαρµοστεί κατάλληλα η εκπαιδευτική διαδικασία που έπεται.
- Διαµορφωτική - σταδιακή αξιολόγηση (ενδιάμεση) (formative evaluation)
- αποσκοπεί στον έλεγχο της πορείας του εκπαιδευόµενου προς την κατάκτηση συγκεκριµένου εκπαιδευτικού στόχου. Ενδεχόμενη τροποποίηση του προγράμματος/μεθόδων διδασκαλίας.
- Τελική ή αθροιστική αξιολόγηση (summative evaluation)
- συνολική εκτίµηση του τι επιτεύχθηκε σε σύγκριση με το στόχο που είχε αρχικά καθοριστεί.
Βασικές Αρχές της Αξιολόγησης[]
- Η βασική λειτουργία της αξιολόγησης είναι παιδαγωγική και αποσκοπεί στη διάγνωση των διδακτικών καταστάσεων και στην ανατροφοδότηση των ατόμων που ενέχονται σε αυτές.
- Το περιεχόμενο της αξιολόγησης πρέπει να βρίσκεται σε άμεση αντιστοίχιση με τους σκοπούς και το περιεχόμενο της διδασκαλίας για να εξασφαλίζεται η εγκυρότητα της αξιολόγησης.
- Τα εργαλεία και τις διαδικασίες της αξιολόγησης πρέπει να τα διακρίνει η εγκυρότητα, η αξιοπιστία, η αντικειμενικότητα και η διακριτική ικανότητα.
Γνωστικές Διεργασίες προς Αξιολόγηση[]
O Mayer (2002), βασιζόμενος στην κατηγοριοποίηση που προτείνει ο Bloom, ορίζει 6 κατηγορίες γνωστικών διεργασιών:
- Ανάκληση (Remember)
- αφορά στις διεργασίες της αναγνώρισης (recognizing) και της ανάκλησης (recalling).
- Κατανόηση (Comprehend)
- αφορά στις διεργασίες της απόδοσης μιας πληροφορίας σε κάποια μορφή διαφορετική από αυτή που παρουσιάζεται (interpreting), της επεξήγησης μέσω παραδειγμάτων (exemplifying), της ταξινόμησης σε συγκεκριμένες κατηγορίες (classifying), της σύνοψης (summarizing), της εξαγωγής συμπερασμάτων (inferring), και της σύγκρισης για τον εντοπισμό ομοιοτήτων και διαφορών (comparing).
- Εφαρμογή (Apply)
- αφορά στις διεργασίες της εκτέλεσης (executing) και της υλοποίησης (implementing) μιας συγκεκριμένης διαδικασίας.
- Ανάλυση (Analyse)
- αφορά στις διεργασίες της διάκρισης σημαντικών στοιχείων από λιγότερα σημαντικά (differentiating), της οργάνωσης διαφόρων τμημάτων σε ένα σύνολο (organizing), και της απόδοσης/παρουσίασης (attributing) μιας έννοιας/άποψης χρησιμοποιώντας στοιχεία του εκπαιδευτικού υλικού.
- Αξιολόγηση (Evaluate)
- αφορά στις διεργασίες του ελέγχου (checking) και της κρίσης (critiquing) ενός προϊόντος ή μιας διαδικασίας.
- Δημιουργία (Create)
- αφορά στις διεργασίες του σχεδιασμού (planning) για την πραγματοποίηση μιας εργασίας και της παραγωγής (producing) ενός προϊόντος.
Ερωτήσεις Αξιολόγησης[]
Ερωτήσεις Ανοικτού Τύπου[]
- Με τις ερωτήσεις ανοικτού τύπου προτείνεται ένα ορισµένο θέµα προς ανάπτυξη στους εκπαιδευόµενους, για το οποίο καλούνται να εκθέσουν τις γνώσεις/απόψεις τους.
- Η έκταση της ανάπτυξης μπορεί να είναι ελεύθερη ή περιορισμένη.
Ερωτήσεις Κλειστού Τύπου[]
- Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής ή ερωτήσεις επιλογής της ορθής απάντησης.
- Οι ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής αποτελούνται από το στέλεχος, την ορθή απάντηση και τις παρεµβολές. Το στέλεχος περιλαµβάνει την ερώτηση ή το θέµα γενικά.
- Ως προς το στέλεχος µια ερώτηση πολλαπλής επιλογής µπορεί να είναι:
- παραστατικής µορφής: δίνεται στους εκπαιδευόµενους ένα διάγραµµα, ή µια γραφική παράσταση, ή µια εικόνα που αποτελεί τη βάση του προβλήματος/ θέματος των ερωτήσεων.
- ερµηνευτικής µορφής: προτάσσεται συνήθως της ερώτησης ένα συγκεκριµένο κείµενο ιστορικό, φιλολογικό ή επιστηµονικό και στη συνέχεια τίθενται ερωτήσεις πάνω σε αυτό.
- απλής ερωτηµατικής µορφής: το πρόβληµα τίθεται κατ’ ευθείαν υπό µορφή ερώτησης και στη συνέχεια παρέχονται οι σχετικές απαντήσεις
- Ερωτήσεις διαζευκτικής απάντησης ή ερωτήσεις του τύπου «σωστό-λάθος»
- Στις ερωτήσεις αυτού του είδους ο εκπαιδευόμενος καλείται να απαντήσει αν κάτι που εκφράζεται στο στέλεχος της ερώτησης είναι ορθό ή εσφαλµένο.
- Ερωτήσεις σύζευξης - αντιστοίχισης
- Δίνεται στον εκπαιδευόμενο µια σειρά από διάφορα στοιχεία και ζητείται απ’ αυτόν να τα συσχετίσει µε τα στοιχεία µιας άλλης σειράς.
- Ερωτήσεις διάταξης
- Οι ερωτήσεις αυτού του τύπου, οι οποίες λέγονται και ερωτήσεις κλιµάκωσης ή ιεραρχήσεως, αποτελούνται από το στέλεχος, στο οποίο προσδιορίζεται το κριτήριο µε το οποίο πρέπει να διαταχθούν τα στοιχεία που ακολουθούν και από τις προς διάταξη απαντήσεις.
- Ερωτήσεις συµπλήρωσης
- Στις ερωτήσεις αυτές δίνεται ένα λογικό σύνολο, σε κάποιο σηµείο του οποίου υπάρχει κενό και ζητείται από τον εκπαιδευόμενο να το συµπληρώσει µε βάση τις γνώσεις του. Τα προς συμπλήρωση κενά µπορεί να είναι ένα ή περισσότερα. Τα ζητούμενα είναι δυνατό να αναγράφονται κάτω από την ερώτηση και να καλείται ο εκπαιδευόµενος να επιλέξει αυτό που ενδείκνυται περισσότερο.
Η έννοια της Ανατροφοδότησης[]
Η ανατροφοδότηση θεωρείται αναπόσπαστο µέρος της διαδικασίας της αξιολόγησης και βοηθάει τους εκπαιδευόµενους να:
- κρίνουν το επίπεδο µάθησης,
- διαπιστώσουν ενδεχόµενες παρανοήσεις και
- καθορίσουν το επίπεδο επίδοσης στο οποίο στοχεύουν.
Τύποι της Ανατροφοδότησης[]
- Η ανατροφοδότηση πρέπει να περιλαµβάνει 2 τύπους πληροφορίας: - επιβεβαίωση της ορθότητας ή µη της απάντησης του εκπαιδευόµενου και - υποδείξεις προς την ορθή απάντηση.
Οι υποδείξεις μπορεί να είναι:
- κάποια πληροφορία, που παρέχει το πλαίσιο στο οποίο ο εκπαιδευόµενος µπορεί να βασιστεί για την εξαγωγή της απάντησης, προκειµένου να διορθώσει τη µη ορθή απάντησή του,
- σχετικές µε το θέµα, που παρέχουν στον εκπαιδευόµενο πολύ συγκεκριµένες πληροφορίες για το συγκεκριµένο θέµα που διαπραγµατεύεται η ερώτηση/δραστηριότητα - κατευθύνουν τον εκπαιδευόµενο προς την ορθή απάντηση αλλά δεν κάνουν καµία νύξη για τις λανθασµένες απαντήσεις, και
- σχετικές µε την απάντηση, που παρέχουν πληροφορίες τόσο για την ορθή όσο και για τις λανθασµένες απαντήσεις - αν ο εκπαιδευόµενος δώσει µία λανθασµένη απάντηση τότε παρέχεται εξήγηση γιατί η συγκεκριµένη απάντηση είναι λανθασµένη και ποια θα έπρεπε να είναι η ορθή απάντηση.